Özet: Mezar odasının sırrı 13’üncü yüzyılda başlıyor ve 1930’da esrarengiz bir aile trajedisine kadar uzanıyor. Mevlana türbesi sırları hakkında bilgiler!
Mevlana Celaleddin-i Rumi, 17 Aralık 1273 gunu Hakka yurur. Yuzbinler insan
cenazeye katılır, naaşı İplikçi Camii'nden, 500 metre ilerideki turbesine
neredeyse 10 saat sonra getirilebilir. Özetle biraz sonra değineceğimiz mezar
odasının sırrı 13'uncu yuzyılda başlıyor ve 1930'da esrarengiz bir aile
trajedisine kadar uzanıyor. Mevlevilik tarihi ile alakalı eserlerden gunumuze
ulaşan bilgileri sizlere nakledeceğiz.
Eski tarihlerde kabirlerin altına Farsça 'zir-i zemin' yani 'zeminin altı' adı
verilen bir mezar odası yapılması adettendi. Mevlana hazretlerinin naaşı da
boyle 4 metrelik; boceğin tozun giremeyeceği korunaklı bir mezar odasına
konmuş lakin o tarihten bu yana da kimse soz konusu bu mezar odasına inmemiş -
yahut inmeye cesaret edememiş. O asırlarda yaşamış birçok muhim devlet
adamının, duşunurun ve varlıklı kişilerin mezarları bu şekildedir.
Rivayet odur ki, Sultan Dorduncu Murad, Mevlana'nın turbesini ziyaret
ettiğinde, mezar odasının içini çok merak etmiş ve odaya girmek istemiş.
Donemin Mevlevi buyukleri ise buna kesinlikle karşı çıkmış ve girmesini
engellemişler. Bunun uzerine mezara inemeyen Sultan, elindeki tespihi, ağzı
açık odanın içine bırakmış. Ya da yine kimilerine gore tespihini duşurmuş.
Farklı tarihi kaynaklarda şoyle nakledilir; " Etrafındaki kişilerin
etkisinde kalıp tasavvufa ve sufilere doneminde duşman olan padişah, çizmeleri
ile turbeye girmeye teşebbus etmiş ancak alimlerden biri engel olmuş, ardından
Hazreti Mevlana'nın mezar odasının başındaki duvarın yıktırılmasını emretmiş,
dergahın başındaki Ebubekir Çelebi bunu yapamayacağını soyleyince Dorduncu
Murad Han, inci tespihini sanduka ile kapak arasındaki bir aralıktan aşağıya
atmış ve "İnip çıkartın!" buyurmuştu."
Olaylar; bu tespihi almak uzere 7 yaşlarındaki bir kız çocuğunun mezar odasına
merdivenlerden indirilmesiyle daha da ilginçleşiyor. Kız çocuğu mezara inip
çıktıktan sonra çok korkmuş yahut geçirdiği travmadan dolayı dili tutulmuş
ustelik tespihi de bulamamış. Burada iki tez soz konusu. İlkini savunanlar
Mevlana 'nın mumyalanmış naaşını goren kızın korktuğunu iddia ederken
ikinci iddia da odanın karanlık oluşu yuzunden kızın kendine gelemediği
yonunde!
Fatih Sultan Mehmed dahil 7 padişahın naaşı mumyalandığını, o tarihlere
mumyalanma tekniğinin Selçuklulardan bu yana Turklerde uygulandığını ek bir
bilgi olarak paylaşalım. Buna benzer bir hadise yaşanmaması adına Mevlevi
alimler harekete geçiriyor ve 1640 senesinde sırlarla dolu mezar odasının ağzı
tuğlayla orulup uzeri kurşunla kaplanıyor. Ataturk tarafından 1926'da muzeye
çevrilen turbe, o tarihe kadar sessizliğe burunuyor bir bakıma!
Abdulbaki Golpınarlı Hoca'dan tarihçi ve yazar Murat Bardakçı'ya, oradan da
sizlere ulaşacak bir başka olayı nakledelim; 1930'lu yıllarda Konya'daki
turbenin mudurluğunu yapan Yusuf Akyurt, odasında tek başına otururken, aklına
sanduka altındaki gizemli mezar odası gelir; "Acaba şu odaya bir girsem de
içinde ne olduğunu gorsem" diye iç geçirirken bir anda kapı çalınır ve muzenin
yaşlı odacısı, gayet saygılı bir biçimde kendisini uyarır. Mevlevi dedesi,
Yusuf Akyurt'a 'Sakın oraya inmeyi duşunmeyin…' diyecektir. - Yaşlı odacı,
mudurun kafasından geçen ve kimseyle paylaşmadığı duşunceyi nasıl anlamıştı?
Merakına yenilen Akyurt uyarıları dinlemez ve kabre inmek uzere kurşunla kaplı
kapağın onune gelir, halıyı kaldırır. Tam kapağı açacakken kalabalık
haykırarak içeri doluşur: 'Mudur bey, yetiş evin yanıyor…' Varıncaya kadar evi
kul olmuştur. İşte tam o esnada eline bir de telgraf tutuşturulur. Muze muduru
Ankara'ya tayin olmuştur.
Konya-Ankara donuş yolunda bir de evladını kaybederek sınanacak Muze Muduru
Yusuf Akyurt, başı ellerinin arasında tarifsiz acılar yaşamakta, hungur hungur
ağlamaktadır. İnanışa gore, mezar odasının sırrı hala onu takip etmektedir.
Oğlunun cenazesini alıp Konya'ya doner. Defin sonrasında doğruca Mevlana
Muzesi'ne gider ve sandukanın başında ellerini açıp haykırmaya başlar:
'Yetmedi mi? Affet artık…'
Son bir rivayeti ve sonrasında yaşananları da paylaşalım o halde. Aradan
yıllar geçtikten sonra Yusuf Akyurt'un yeğeni Mustafa Akyurt memuriyeti
dolayısıyla ile Konya'ya tayin olur. Bir gece ruyasında Mevlana hazretleri
kendisine; turbeyi ziyarete gelmesini matbahanenin bahçeye bakan camının hemen
dibini kazmasını bulduğunu ise amcası Yusuf'a hediye ettiğini, çekinmeden
bahçeyi kazmasını soylemektedir.
Mustafa Akyurt ruyasından 2 gun kadar sonra utana sıkıla turbeyi ziyarete
gidip kararından vazgeçip vazgeçmeme duşuncesi ile Mevlana hazretlerinin
işaret ettiği yere varınca, Mevlevi dedelerinin toplanmış olduğunu gorur; onu
goren Mevlevi dedeleri kuçuk bir kurek uzatarak kenara çekilirler. Durumdan
çok etkilenen Mutafa Akyurt ruyasında ifade edilen yeri kazarak uzerinde
Mevlana'nın muhru bulunan çok değerli bir yuzuk bulur. Yuzuk bir çok
antikacıya gosterilir ve Mevlana Celaleddin-i Rumi'ye ait olduğu teyit edilir.
İ stanbul'a 636, İzmir'e 562, Ankara'ya ise 300 km uzaklıkta bulunan bu
muzeyi mutlaka ziyaret
etmelisiniz. Girişler ucretsiz ve muze her gun ziyaretçilerine açık!
